Hì hì, chào ba mẹ, lần trước mình đã cho bé nhà mình thử làm một đoạn phim ngắn - trong khoảng thời gian một buổi tối để hiểu về cách làm phim hoạt hình stop motion rồi. Hôm nay mình sẽ cùng cậu làm một phim ngắn do cậu tự sáng tác. Sau đó cậu sẽ tự thực hiện quá trình làm phim. Quá trình làm phim này mình đã giản lược đi để phù hợp với độ tuổi:
- Viết kịch bản
- Tạo hình nhân vật, bối cảnh
- Diễn hoạt
- Lồng tiếng
- Hoàn thiện: khâu này mình vẫn phải làm giúp vì mình chưa muốn cậu tiếp cận với máy tính sớm.
Thời gian để thực hiện phim là 4 buổi tối - mỗi buổi một bước.
1. Viết kịch bản
Hôm nay mình và con sẽ Viết kịch bản phim.
Việc đầu tiên khi bắt tay vào làm một phim ngắn là phải có ý tưởng. Sau đó mới đến viết kịch bản. Từ ý tưởng đến kịch bản cũng có nhiều chuyện để kể như kết cấu, nhịp điệu... Mỗi ý tưởng có nhiều cách triển khai thành kịch bản khác nhau tuỳ vào mục đích của người viết. Sau này, khi con có hứng thú mình sẽ chia sẻ thêm.
Bé nhà mình chưa biết chữ, nên thay vì bảo con viết ra thì mình quay lại câu chuyện của con để mỗi khi cần 2 bố con đều có thể nghe được.
Khi quay con kể chuyện, mình chỉ đơn thuần là nói với con là con muốn làm phim gì thì kể cho bố câu chuyện đó, rồi hai bố con cùng làm. Thế là cậu kể câu chuyện trong video dưới.
Khi xem đi xem lại câu chuyện thì mình thấy có 2 điều bố mẹ có thể nhận thấy được khi nghe con kể chuyện:
- Con tiếp nhận được gì thì sẽ kể cái đó: Kể chuyện, hay làm phim đều là việc con nói ra những hiểu biết của con. Con ấn tượng với cái gì thì sẽ đưa vào câu chuyện cái đó.
- Độ chi tiết của câu chuyện: điều này thể hiện kỹ năng mô tả của con, vốn từ của con và những quan sát của con.
Kỹ năng kể chuyện hiện nay cũng là một kỹ năng cần có đấy bố mẹ nhỉ?
2. Tạo hình nhân vật và bối cảnh.
Ở phần trước, ở bước viết kịch bản bằng cách kể chuyện, bố con mình đã có một đoạn video thu âm lại câu chuyện con kể. Đoạn video này giúp hai bố con làm theo đúng kịch bản không bị chệch hướng, sáng tác thêm khiến cho dự án bị đứt mạch.
Việc tiếp theo sau khi có kịch bản là vẽ storyboard. Bước này mình lại mạnh dạn bỏ qua - để bố mẹ đỡ bối rối, mình có chia sẻ quy trình làm phim của MAM studio - để biết mình đã cắt bao nhiêu bước. Thay vì vẽ storyboard mình ngồi phân tích bối cảnh, nhân vật với con. Hai bố con cùng nghe lại chuyện và đếm xem có những nhân vật nào ? khung cảnh phim diễn ra ở đâu ? có những cái gì được nhắc đến trong phim.
Sau khi con biết cần vẽ những cái gì, mình ngồi xem con vẽ bằng hết, thi thoảng động viên cậu vượt qua khó khăn khi phải vẽ nhiều, và lâu. Đây cũng là bước tạo hình nhân vật và bối cảnh.
Mình ấn tượng nhất là khi con muốn diễn tả quả trứng nở ra khủng long, con đã vẽ hẳn 2 quả, 1 quả lành, 1 quả có vết nứt để thay cho nhau. Cách này mình chưa hề dạy con, hoặc con xem ở đâu để nhớ rồi làm lại vậy.
Sau khi con vẽ xong, mình cùng con bày lên bảng, nghe lại chuyện và kiểm tra xem có thiếu gì không? Khi biết chắc đã đủ thì chuyển sang bước cắt nhân vật ra để chuẩn bị diễn hoạt cho phim.
Giai đoạn này chủ yếu cần yêu thích vẽ, kiên trì và cẩn thận, bố mẹ ạ.
3. Diễn hoạt
Hôm trước, mình và con đã chuẩn bị xong bộ nhân vật, bối cảnh và đạo cụ cho phim rồi. Hôm nay sẽ đến phần diễn hoạt. Phần này vừa KHÓ lại vừa DỄ này bố mẹ này.
KHÓ ở chỗ đây là công việc cần tỉ mẩn, cẩn thận và lặp đi lặp lại nhiều khi đến mức nhàm chán. Tại sao lại như vậy ? Bởi vì khi làm phim hoạt hình stopmotion, chúng ta sẽ chụp lại từng chuyển động nhỏ của nhân vật sau đó ghép các bức ảnh lại thành một đoạn phim.
Để làm phim hoạt hình stop motion, con phải diễn hoạt bằng cách di chuyển nhân vật từng chút một. Mình đã chuẩn bị sẵn ít nam châm để con có thể thao tác diễn hoạt nhanh trên bảng. Ở các mức độ khó hơn như stopmotion bằng đất sét, bằng vải thì còn khó hơn. Hay như khi phải làm hoạt hình frame by frame, để tạo chuyển động nhân vật thì người họa sỹ phải vẽ từng động tác chuyển động một (mình có hình minh họa ở dưới để bố mẹ dễ hiểu).
DỄ ở chỗ, con là người viết kịch bản nên con rất hào hứng và hiểu rõ từng hành động của nhân vật. Và trong quá trình này, con cũng phải tìm cách diễn sao cho đúng ý thay vì chỉ hình dung ban đầu.
Lần trước, mình đã cho con hiểu "một chuỗi ảnh ghép lại thành một đoạn phim ngắn" nên con đã hiểu và biết cách làm. Thế nên lúc con diễn hoạt mình cảm thấy thật là nhàn ấy.
Nhà có sẵn máy ảnh và điện thoại kết nối wifi, mình hướng dẫn con vẽ từng hình chuyển động lên bảng và chụp lại. Con làm say mê gần 4 tiếng đồng hồ, máy ảnh mình hết pin còn phải sạc tiếp. Mình thấy trò này khá là vui, bố mẹ có thể sử dụng điện thoại để cùng con làm phim ngắn từ các vật dụng trong nhà nhé.
4. Ghép âm thanh và hoàn thiện phim
Vậy là sau khi con diễn hoạt và chụp lại đủ các cảnh theo kịch bản, có thể nói là đã xong bước tiền kỳ và chuyển sang hậu kỳ.
Hậu kỳ có nhiều thứ để làm lắm như: chỉnh sửa ảnh, blend màu, lồng tiếng, ghép nhạc.... Nhưng ở độ tuổi của con thì mình chỉ đơn giản là ghép chuỗi ảnh lại và cho con tạo tiếng động
Âm thanh của một phim thì thường có 3 loại: lồng tiếng, tiếng động và nhạc phim.
Tạo tiếng động
Ở đây mình cho con làm bước tạo tiếng động thôi. Đối với những người làm phim hoạt hình chuyên nghiệp hay nghiệp dư thì đây cũng là một bước rất thú vị. Tạo tiếng động đòi hỏi sự lắng nghe, cảm nhận âm thanh và mô phỏng lại âm thanh đó.
Chẳng hạn như khi con mô phỏng tiếng trứng nứt ra, đương nhiên là có thể chuẩn bị một quả trứng để con bóc tạo tiếng động rồi. Nhưng có những thứ tiếng như tiếng sét, đì đùng thì khó có thể tạo được, con đành mô phỏng bằng miệng. Ngoài ra, bằng sự quan sát, con tự nghĩ ra việc khủng long rất to, khi đi sẽ tạo tiếng động ầm ầm, và con tự dậm chân để tạo âm thanh đó.
Thú vị lắm bố mẹ ạ, quan trọng là con vui.
Hoàn thiện phim
Ở khâu này mình hỗ trợ con về mặt kỹ thuật hoàn toàn. Mình đưa các file lên phần mềm dựng và cắt ghép các đoạn phim và đặt file âm thanh đúng vị trí con muốn.
Sau khi con xem và đồng ý, mình xuất file và gửi cho người khác xem. Con rất hào hứng khoe :))
Qua quá trình trải nghiệm làm phim này, mình chắc rằng con đã hiểu khái niệm phim là chuỗi ảnh chuyển động liên tục. Tuy nhiên để ứng dụng được thì còn xa, nhưng con biết là con có thể làm được phim.
Bằng kinh nghiệm nhiều năm làm phim hoạt hình và thiết kế, mình hiểu rằng chỉ khi con chịu khó Quan sát thì con mới có cái gì để show ra, lúc đó con làm phim mới hay được. Trải nghiệm này như một cách thúc đẩy con chịu khó quan sát - phân tích để mô phỏng lại sinh động hơn dù chỉ là mới bắt đầu, cơ bản.